Start
Historia
Sołectwa

Rada Gminy
Przyroda
Gospodarka

CEIDG

Podmioty gospodarcze

INSTYTUCJE
Podatki i opłaty
Świetlice

Atrakcje turystyczne
Agroturystyka
Wielokulturowość

Zespoły Śpiewacze

Sport
Parafie
Służba zdrowia
Harcerze

Ochotnicza Straż Pożarna
Mapa gminy
Galeria zdjęć
Film promocyjny
Ciekawe strony
Pogoda w Czyżach

Ogłoszenia mieszkańców

Petycja

Rewiry łowieckie

Projekty UE

Jednostki gminy

Urząd Gminy
Szkoła PODSTAWOWA
Ośrodek Kultury
Biblioteka
GOPS

BIP

Uchwały Rady Gminy Czyże
Protokoły z sesji
Zamówienia publiczne
Skrzynka Podawcza-ePUAP
Skrzynka Podawcza - CU
Dziennik Urzędowy
Dziennik Ustaw
Monitor Polski

Poradniki

DEKLARACJA O WYSOKOŚCI OPŁATY ZA GOSPODAROWANIE ODPADAMI KOMUNALNYMI

Przyroda

Środowisko przyrodnicze.

Obszar, użytkowanie gruntów

 Gmina Czyże ma charakter typowo rolniczy. Jej całkowita powierzchnia wynosi 13 420 ha, z tego wg danych GUS w 2002 r.:

·         użytki rolne ogółem zajmowały 10.532 ha – 78,5%, w tym:

-          grunty orne 7.530 ha – 56,1%,

-          łąki 1.741 ha – 13,0%,

-          pastwiska 1.212 ha – 9,0%,

-          sady 50 ha – ponad 0,4%,

·         na lasy przypadało 1.079 ha – 8,0% powierzchni,

·         grunty pozostałe ( tereny zurbanizowane, nieużytki, drogi, tereny kolejowe, wody itp. ) zajmowały 1.809 ha – 13,5%.

Struktura użytkowania gruntów na terenie zmienia się. Ograniczana jest powierzchnia użytków rolnych na rzecz gruntów pozostałych. Zmniejszana jest powierzchnia gruntów ornych oraz użytków zielonych (łąki i pastwiska). Powierzchnia lasów zmienia się stosunkowo niewiele.

 Użytkowanie gruntów na terenie Gminy Czyże.

Rzeźba terenu

 Gmina Czyże położona jest w obrębie mezoregionu Równiny Bielskiej wchodzącego w skład wielkiego regionu fizyczno – geograficznego, jakim jest Nizina Północnopodlaska. Stanowi ona na terenie gminy płaską wysoczyznę moreny dennej położoną na wysokości 160 – 175 m. n.p.m. Rzeźba terenu gminy ukształtowana została podczas zlodowacenia środkowopolskiego. Obszar gminy jest lekko falisty i w sumie słabo urozmaicony morfologicznie. W okolicy wsi Lady, Leniewo i Podrzeczany występują pojedyncze, izolowane i zdenudowane formy morenowe o wysokościach 160 – 165 m. n.p.m. Wysokości względne tych form dochodzą do 5 – 10 m. W dolinie Łoknicy, między Kuraszewem a Podrzeczanami oraz między Hukowiczami a Sapowem występuje sandr (150 – 140 m. n.p.m.). W północnej części gminy w okolicy Klejnik występują dość okazałe formy czołowomorenowe. Osiągają one wysokość 155 – 163 m n.p.m. przy wysokościach względnych 10 – 20 m. Znajdują się tu również równiny torfowisk związane z doliną Narwi. Położone są one na wysokości ok. 140 m n.p.m. Współczesne procesy geomorfologiczne na obszarze gminy nie powodują istotnych zmian w rzeźbie terenu – zmiany powodowane erozją wodną są znikome i nie wpływają na istotne zmiany w konfiguracji terenu, jedynie niewielkie zmiany w jej krajobrazie powodowane są powierzchniową eksploatacją surowców mineralnych. Niskofalista rzeźba terenów wysoczyzny gminy stanowi korzystny element środowiska przyrodniczego dla rozwoju i funkcjonowania rolnictwa, średni wskaźnik banitacji rzeźby terenu w skali 10 – punktowej IUNG wynosi 8 pkt. (średni wskaźnik dla byłego województwa białostockiego 7,7 pkt.).

Budowa geologiczna

Pod względem tektonicznym Gmina Czyże leży w obrębie Obniżenia Podlaskiego wchodzącego w skład platformy wschodnioeuropejskiej. Podłoże czwartorzędu na tym obszarze stanowią osady miocenu (trzeciorzęd). Miąższość pokrywy czwartorzędowej na terenie gminy wynosi 100 m. Czwartorzęd reprezentowany jest przez osady zlodowaceń począwszy od podlaskiego do środkowopolskiego, które są przedzielone osadami interglacjalnymi.

Najstarszym ogniwem czwartorzędu występującym na powierzchni terenu są iły, mułki i piaski zastoiskowe zlodowacenia środkowopolskiego. Odsłaniają się one w okolicy Klejnik, Kamienia i na południowy – zachód od Czyże. Iły zastoiskowe tego zlodowacenia osiągają znaczne miąższości dochodzące do 20 m. Budują one złoża surowców ilastych: Czyże i Trywieża.

Przeważającą część gminy budują gliny zwałowe stadiału mazowiecko – podlaskiego Piaski, żwiry i głazy moren czołowych tego stadiału budują odizolowane i zdenudowane wzgórza. Występują one na północ od wsi Lady, na zachód od Podrzeczan i na północ od Czyż.

Piaski i żwiry wodnolodowcowe (sandrowe) zajmują większe obszary towarzyszące dolinie Łoknicy. Występują one także między Osówką a Łuszczami, w środkowej części gminy. Pokrywają one spłaszczone kulminacje i towarzyszą wzgórzom morenowym. Maksymalny zasięg stadiału północnomazowieckiego znaczą formy czołowomorenowe występujące w północnej części w okolicy Klejnik i Leszczyn.

Spłaszczone i obniżone fragmenty wzgórz budują piaski, żwiry i głazy lodowcowe. W holocenie w zagłębieniach bezodpływowych na północ od Leniewa tworzyły się namuły. W rozlegsłym obniżeniu na północy gminy następowała akumulacja torfów, a w dolinie Łoknicy i jej bezimiennych dopływów tworzyły się mułki, piaski, rzadziej żwiry rzeczne budujące ich tarasy zalewowe.

Surowce mineralne

Występowanie surowców mineralnych na obszarze Gminy Czyże jest ściśle związane z utworami czwartorzędowymi. Występują one przeważnie w przypowierzchniowej warstwie utworów czwartorzędowych i są eksploatowane metoda odkrywkową.

   Na terenie gminy występują następujące surowce mineralne:

·         surowce ilaste ceramiki budowlanej – iły zastoiskowe stadiału maksymalnego zlodowacenia środkowopolskiego występują w środkowej i południowej części gminy w okolicy wsi Wieżanka złoże „Trywieża”, Czyże, Zbucz i Szostakowo.

·         kruszywo naturalne – występuje w północnej i środkowej części gminy w obrębie form czołowomorenowych stadiałów mazowiecko – podlaskiego i północnomazowieckiego. Surowce te występują w formie gniazd, soczewek oraz płatów osadów lodowcowych i wodnolodowcowych, a większe ich wyrobiska znajdują się w okolicy wsi Klejniki, Sapowo i Czyże.

·         piaski – stanowią kopalinę towarzyszącą osadom piaszczysto – żwirowym, występującym w obrębie form czołowomorenowych i sandrów. Są one eksploatowane sporadycznie na cele lokalne.

Na terenie Gminie Czyże udokumentowano następujące złoża:

a) złoża surowców ilastych ceramiki budowlanej:

·         Złoże „Trywieża” – zasoby szacowane na 3.672 m3,

·         Złoże „Czyże” –801 tys. m3,

·         Złoże Szostakowo – szacowane na 5 mln m3,

b) złoża kruszywa naturalnego grubego w Klejnikach szacowane na – 286,4 tys. t.

Również na terenie gminy zostały wydzielone obszary perspektywiczne występowania złóż surowców mineralnych stałych:       

a) kruszywo naturalne grube i drobne:

·         Klejniki zasoby szacunkowe - 50 tys. m3

·         Kol. Leszczyny – 50 tys. m3

·         Kol. Klejniki - 50 tys. m3

·         Podrzeczany - 25 tys. m3

·         Czyże - 150 tys. m3

b) surowce ilaste ceramiki budowlanej występujące na kol. Kuraszewo

Na obszarze gminy występuje 28 punktów eksploatacji surowców mineralnych w tym 10 punktów kwalifikuje się do rekultywacji. W pozostałych punktach eksploatacji na potrzeby miejscowej ludności odbywa się dorywczo i sporadycznie. Oprócz w/w punktów na terenie gminy zinwentaryzowano 25 nieczynnych punktów eksploatacji surowców mineralnych, które również wymagają rekultywacji.

Wody powierzchniowe

Pod względem hydrograficznym obszar Gminy Czyże w całości leży w zlewni rzeki Narew. Sieć wodna na obszarze gminy jest słabo rozwinięta. Łączna powierzchnia wód otwartych wynosi 80,0 ha, co stanowi 0,6% obszaru gminy (średnia dla województwa podlaskiego - 1,0%). Głównym elementem sieci hydrograficznej gminy jest rzeka Łoknica, lewobrzeżny dopływ Narwi, zasilana nielicznymi ciekami. Gmina leży w rejonie o bardzo ograniczonych zasobach wodnych. Zaopatrzenie ludności w dobrą wodę pitną odbywa się na bazie ujęć wód podziemnych.

Zasoby wód podziemnych i powierzchniowych mimo swoich nieznacznych wielkości nie powinny ograniczać rozwoju gospodarczego gminy.

Gleby

Obszar Gminy Czyże w całości leży w Bielsko – Drohickim regionie glebowo – rolniczym. Gleby tego regionu zostały wykształcone z glin i ich przestrzenne zróżnicowanie jest niewielkie.

Pod względem typologicznym gleby gminy są mało zróżnicowane. Dominują gleby pseudobielicowe /A/. Mniejsze powierzchnie zajmują gleby piaskowe różnych typów genetycznych /AB/, gleby brunatne wyługowane /Bw/ oraz czarne ziemie /D/. Gleby piaskowe różnych typów genetycznych /AB/ występują w północnej i centralnej części gminy, towarzysza im gleby brunatne wyługowane /Bw/. Czarne ziemie /D/ występują we wschodniej i południowej części gminy. Gleby murszowo – mineralne oraz gleby torfowe i murszowo – torfowe występują w rozproszeniu na obszarze całej gminy, głównie na użytkach zielonych położonych w dolinach cieków wodnych i obniżeń terenów.

Lasy

Według podziału Polski na regiony przyrodniczo – leśne lasy Gminy Czyże znajdują się w Krainie Mazursko – Podlaskiej, w dzielnicy Wysoczyzny Bielsko – Podlaskiej charakteryzującej się występowaniem prawie wszystkich typów siedliskowych lasów oraz bardzo zróżnicowanym drzewostanem. Dominującymi typami siedliskowymi lasów są: bór mieszany świeży (BMśw), w którym drzewostan tworzy głównie sosna z niewielką domieszką brzozy i świerka.

W dolinach rzecznych i obniżeniach terenowych występują olsy (OL) – olcha z domieszką świerka, osiki i brzozy.

Gmina ma bardzo mało lasów, bo zaledwie 1.079 ha, co stanowi 8,0% powierzchni gminy. W województwie podlaskim lasy zajmują 29,3% powierzchni, a w powiecie hajnowskim 49,4%. Większe kompleksy leśne występują w okolicy wsi Lady, Leniewo, Podrzeczany, Sapowo, Klejniki, Hukowicze i Leszczany. Pełnią one jednocześnie funkcję wodo i gleboochronną, krajobrazową oraz ostoję dla dzikiego ptactwa i zwierzyny. Lasy gminy podlegają pod Nadleśnictwo Bielsk Podlaski z siedzibą w Bielsku Podlaskim. Gospodarka leśna na terenie gminy nie ma większego znaczenia.

 Przyrodnicze obszary chronione

Na terenie gminy brak jest obiektów i terenów przyrodniczych prawnie chronionych. Poza granicami gminy, stosunkowo niedaleko od niej są położone korytarze ekologiczne o znaczeniu międzynarodowym:

·         Obszar Chronionego Krajobrazu dolina górnej Narwi,

·         Kompleks leśny Puszczy Białowieskiej.

Gmina Czyże leży w Obszarze Zielonych Płuc Polski.

 Klimat

Obszar Gminy Czyże zalicza się do Krainy Wysoczyzn Północnopodlaskich. Warunki klimatyczne gminy odpowiadają generalnie warunkom klimatycznym Równiny Bielskiej, tzn.:

·                średnia roczna temperatura w Bielsku Podlaskim wynosi 6,9 C, początek wegetacji na Równinie Bielskiej przypada średnio na 10 kwiecień, zaś koniec na 11 listopad.

·                okres bezprzymrozkowy na obszarze Równiny Bielskiej wynosi średnio 155 dni, zaś pokrywa śnieżna utrzymuje się średnio 78 dni (Białystok 96 dni),

·                średnia roczna częstotliwość burz (okres 1953 – 1967) wynosiła w Bielsku Podlaskim – 14,7,

·                wskaźnik gradowy waha się w przedziale 2 – 3%, natomiast wilgotność względna powietrza utrzymuje się w granicach 81%,

·                średnie roczne zachmurzenie na Równinie Bielskiej wynosi 6,9 ilość dni pochmurnych – 150, a pogodnych 26,3,

·                na terenie Równiny Bielskiej dominują wiatry zachodnie 56,6%, wiatry z kierunku wschodniego – 25,3%.

Warunki klimatyczne Gminy Czyże nie stwarzają bariery w jej rozwoju gospodarczym.

© Copyright by Urząd Gminy Czyże