1. Rejestr jednostek specjalistycznego poradnictwa w województwie podlaskim.
2. Wykaz placówek udzielających tymczasowego schronienia w województwie podlaskim – stan na 29 czerwca 2021 r.,
3. Baza teleadresowa organizacji pozarządowych świadczących usługi dla osób i rodzin dotkniętych przemocą w rodzinie na terenie województwa podlaskiego.
4. Interwencja kryzysowa - woj. podlaskie 2021 r.
5. Zespoły Interdyscyplinarne - baza teleadresowa 2021.
6. Baza Specjalistycznych Ośrodków Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie w województwie podlaskim.
7. Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie,
8. Ośrodki Pomocy Społecznej i Centra Usług Społecznych woj. podlaskie 2021,
9. Placówki zapewniające schronienie osobom doświadczającym przemocy w rodzinie na terenie województwa podlaskiego, w czasie epidemii wirusa SARSCoV-2.
10. Oferta poradnictwa specjalistycznego dla osób doświadczających przemocy w rodzinie przy użyciu zdalnych środków komunikacji, w czasie epidemii wirusa SARS-CoV-2.

 

PRAWO WOBEC PRZEMOCY W RODZINIE

 

Polskie prawo (Kodeks karny) ściga sprawców przestępstw przeciwko osobom bliskim za:

 

·         znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny – art. 207 k.k.;

·          uderzenie człowieka lub naruszenie jego nietykalności cielesnej w inny sposób – art. 217 k.k. (ściganie przestępstwa odbywa się z oskarżenia prywatnego);

·          pozbawienie człowieka wolności – art. 189 k.k.;

·          grożenie innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona – art. 190 k.k. (ścigane na wniosek pokrzywdzonego);

·          wzbudzanie u innej osoby uzasadnionego okolicznościami poczucia zagrożenia lub naruszenie jej prywatności poprzez uporczywe nękanie – art. 190a § 1 k.k. (ściganie na wniosek pokrzywdzonego;

·          stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej, w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia określonego stanu – art. 191 k.k.;

·          utrwalanie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej, przez użycie wobec niej przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu, albo rozpowszechnienie wizerunku nagiej osoby lub w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody – art. 191a k.k. (ściganie na wniosek pokrzywdzonego);

·          doprowadzenie innej osoby do obcowania płciowego przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem (zgwałcenie) oraz doprowadzenie w ten sam sposób innej osoby do poddania się innej czynności seksualnej lub wykonania takiej czynności – art. 197 k.k. (ścigane na wniosek pokrzywdzonego); Przestępstwo to popełnia również małżonek, który dopuszcza się zgwałcenia współmałżonka!; III. Postępowanie karne 26

·         spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w postaci: pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia bądź innego ciężkiego kalectwa, ciężkiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choroby realnie zagrażającej życiu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej lub znacznej trwałej niezdolności do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała – art. 156 kk;

·          spowodowanie naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia, w wyniku którego pokrzywdzonym jest osoba najbliższa – art. 157 § 1 i 2 k.k.;

·          uporczywe uchylanie się od wykonania ciążącego z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to narażanie jej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych (uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego) – art. 209 k.k. (ścigane na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub innego właściwego organu);

·          kradzież lub kradzież z włamaniem na szkodę osoby najbliższej – art. 278 k.k. i art. 279 k.k. (ścigane na wniosek pokrzywdzonego);

·          niszczenie, uszkadzanie cudzej rzeczy lub czynienie jej niezdatną do użytku – art. 288 k.k. (ścigane na wniosek pokrzywdzonego);

·         porzucenie wbrew obowiązkowi troszczenia się o małoletniego poniżej lat 15 albo o osobę nieporadną ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny – art. 210 k.k.;

·          uprowadzenie lub zatrzymanie małoletniego poniżej lat 15 albo osoby nieporadnej ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny, wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru – art. 211 k.k.;

·         obcowanie płciowe z małoletnim poniżej lat 15 lub dopuszczenie się wobec takiej osoby innej czynności seksualnej lub doprowadzenie jej do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania – art. 200 k.k.;

·          rozpijanie małoletniego, przez dostarczanie mu napoju alkoholowego, ułatwianie jego spożycia, lub nakłanianie go do spożycia takiego napoju – art. 208 k.k.

 

PRZEMOC DOMOWA

JEST PRZESTĘPSTWEM!

Znęcanie się nad rodziną należy do przestępstw ściganych z urzędu, czyli organy ścigania są zobowiązane do wszczęcia postępowania, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że doszło do przestępstwa. Do wszczęcia postępowania nie jest więc wymagana skarga osoby pokrzywdzonej.

 

Służby, od których można uzyskać pomoc:

 

Policja  tel. 997-połączenie bezpłatne lub z telefonu komórkowego 112

 

Policja ustawowo zobowiązana jest do podjęcia stosownych kroków aby osoba doświadczająca przemocy domowej mogła czuć się bezpiecznie w swoim domu. Skuteczna interwencja polega na zatrzymaniu sprawcy, jeśli stwarza zagrożenie dla otoczenia.

 

W TRAKCIE INTERWENCJI POLICJI MASZ PRAWO DO:

·         uzyskania od policjantów zapewnienia doraźnego bezpieczeństwa - sprawca powinien być zatrzymany, gdy stwarza zagrożenie dla otoczenia,

·         wykorzystania dokumentacji interwencji policyjnych jako dowodów w sprawie karnej przeciw sprawcy przemocy,

·         zgłoszenia interweniujących policjantów na świadków w sprawie sądowej.

 

 

Działania chroniące ofiary przemocy domowej podejmowane przez policję zgodnie z obowiązującym prawem:

·         interwencja,

·         sporządzenie dokładnego opisu zdarzenia (notatka urzędowa),

·         zatrzymanie sprawców przemocy domowej stwarzających w sposób oczywisty  zagrożenie dla życia bądź zdrowia ofiar, a także mienia,

·         wszczęcie postępowania przygotowawczego przeciwko sprawcy przemocy w przypadku zgłoszenia lub stwierdzenia popełnienia przestępstwa,

·         zabezpieczenie dowodów popełnienia przestępstwa,

·         podjęcie działań prewencyjnych wobec sprawcy przemocy,

·         udzielenie informacji ofiarom o możliwości uzyskania pomocy.

 

Prokuratura

 

Osoby poszkodowane na skutek przemocy domowej, a także świadkowie mogą złożyć                        w prokuraturze bądź na policji zawiadomienie o przestępstwie. W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że popełniono przestępstwo prokuratura wspólnie z policją ma obowiązek:

·         wszcząć postępowanie przygotowawcze mające na celu sprawdzenie czy faktycznie   popełniono przestępstwo,

·         wyjaśnienia okoliczności czynu,

·         zebrania i zabezpieczenia dowodów,

·         ujęcia sprawcy,

·         w uzasadnionym przypadku zastosować środek zapobiegawczy wobec sprawcy przemocy  w postaci:

  - dozoru policyjnego,

  - tymczasowego aresztowania

 

Założenie sprawy karnej jest bezpłatne. Przy zakładaniu sprawy karnej bardzo istotne są następujące dowody:

• zaświadczenia lekarskie (obdukcje lub zaświadczenia lekarskie np. od lekarza pierwszego kontaktu);

• lista świadków - zeznawać w sprawie mogą osoby obce i członkowie rodziny (wystarczy podać dane świadków, nie trzeba pytać ich o zgodę). Osoby, które mogą świadczyć to świadkowie bezpośredni oraz świadkowie za słyszenia – to osoby które nie były bezpośrednimi świadkami sytuacji przemocy domowej jednak znają historię np. z relacji osób doznających przemocy. Warto aby przy liście świadków zaznaczać na jaką konkretnie okoliczność dany świadek ma świadczyć;

• spis interwencji policji;

• sprawozdanie z kasety z nagraniem awantury domowej (polega na dokładnym przepisaniu wszystkiego, co znajduje się na takiej kasecie, bez własnych komentarzy);

• zapisy z dokumentu Niebieska Karta;

• zaświadczenia o braniu udziału w programach pomocowych dla osób doświadczających przemocy domowej.

 

 

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej

 

 ramach swoich kompetencji i zadań pracownik socjalny GOPS:

• przeprowadza wywiad środowiskowy umożliwiający diagnozę sytuacji rodziny lub osoby (Niebieska karta – załącznik do wywiadu);

• przygotowuje wszechstronny plan pomocy;

• monitoruje efekty podjętych działań;

• pomaga w załatwianiu spraw urzędowych i innych ważnych spraw bytowych;

• udziela szeroko rozumianego poradnictwa lub wskazuje miejsca gdzie można uzyskać taką pomoc;

• udziela informacji o przysługujących świadczeniach i formach pomocy;

• w uzasadnionych przypadkach: 
       - udziela pomocy finansowej w formie zasiłków stałych, okresowych, celowych;
       - udziela pomocy rzeczowej np. przekazanie odzieży, żywności;
       - udziela zasiłków i pożyczek na ekonomiczne usamodzielnienie się;

• informuje o możliwościach uzyskania pomocy w środowisku lokalnym;

• wskazuje miejsca zajmujące się pomaganiem ofiarom przemocy domowej, w tym możliwości otrzymania schronienia np. w schroniskach, hostelach, ośrodkach;

• w razie potrzeby bądź na życzenie zainteresowanych zwraca się do policji o podjęcie działań prewencyjnych wobec sprawcy, zgodnie z kompetencjami policji;

• w przypadku stwierdzenia bądź podejrzenia popełnienia przestępstwa powiadamia organy ścigania;

• współpracuje z innymi instytucjami i organizacjami.

 

 

 

Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

 

W przypadku gdy aktom przemocy towarzyszy picie alkoholu należy powiadomić Gminna Komisję ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, która zgodnie z prawem powinna przeprowadzić dokładne rozeznanie sytuacji (wywiad środowiskowy). Członek Gminnej Komisji może wspólnie z dzielnicowym i pracownikiem socjalnym wchodzić w skład zespołu odwiedzającego rodzinę po interwencji policji.

W ramach swoich kompetencji Komisja może:

·         Wezwać osobę nadużywająca alkoholu i stosującą przemoc na rozmowę ostrzegawczą, informującą o prawnych konsekwencjach stosowania przemocy wobec bliskich

·         Udzielić wsparcia socjalnego, psychologicznego, prawnego osobom poszkodowanym

·         Poinformować członków rodziny o możliwościach szukania pomocy w zakresie problemów alkoholowych i przemocy w rodzinie

·         Prowadzić dokumentację przypadku

·         W przypadku stwierdzenia lub podejrzenia przestępstwa powinna powiadomić organy ścigania

·         W razie konieczności powiadomić policję i wnioskować o objecie rodziny działaniami zgodnie z kompetencjami np. wizyty dzielnicowego

·         W razie konieczności powiadomić Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej i wnioskować o objęcie rodziny działaniami zgodnie z kompetencjami

·         Wnioskować do sądu rejonowego o zastosowanie, wobec osoby uzależnionej od alkoholu, obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego

·         Współpracować z innymi instytucjami i organizacjami pomagającymi

·         ofiarom przemocy w rodzinie w środowisku lokalnym

 

Służba zdrowia

 

Głównym zadaniem służby zdrowia jest ochrona zdrowia pacjenta. Zjawisko przemocy domowej kwalifikuje się do zakresu sytuacji objętych świadczeniami zdrowotnymi ponieważ:  

a) bardzo często towarzyszą mu wyraźne uszkodzenia zdrowia somatycznego,

b) zawsze występują poważne uszkodzenia zdrowia psychicznego. 

W dziedzinie pomocy ofiarom przemocy domowej, oprócz zadań podstawowych, takich jak np. udzielenie pomocy medycznej, istotne jest: 

a) rozpoznanie sygnałów świadczących o występowaniu przemocy, szczególnie gdy ofiary bądź świadkowie próbują to ukryć,

b) umiejętność przeprowadzenia rozmowy umożliwiającej rozpoznanie form przemocy i częstotliwości jej występowania,

c) poinformowanie ofiar o możliwościach szukania pomocy,

d) bezpłatne wystawienie na prośbę poszkodowanych zaświadczenia lekarskiego o stwierdzonych obrażeniach,

e) poinformowanie ofiar o miejscach i warunkach wystawienia obdukcji,

f) w przypadku stwierdzenia takiej konieczności lub na prośbę poszkodowanych powiadomienie innych służb, np. pomocy społecznej, policji, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych,

g) w przypadku stwierdzenia podczas badania lub podejrzenia popełnienia przestępstwa np. ciężkiego uszkodzenia ciała lub wykorzystania seksualnego powiadomienie organów ścigania.

 

ZESPÓŁ INTERDYSCYPLINARNY

 

Zespół Interdyscyplinarny jest powoływany przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.            W skład zespołu interdyscyplinarnego wchodzą przedstawiciele: jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty, ochrony zdrowia i organizacji pozarządowych. W skład Zespołu Interdyscyplinarnego mogą wchodzić także kuratorzy sądowi jak również prokuratorzy oraz przedstawiciele instytucji działających na rzecz przeciwdziałania przemocy. Obsługę organizacyjno-techniczną Zespołu Interdyscyplinarnego zapewnia ośrodek pomocy społecznej.

Zespół Interdyscyplinarny powołany został przyjmując sobie za cel zapewnienie bezpieczeństwa, ochronę zdrowia i życia osób dotkniętych przemocą w rodzinie. 
Zadaniem członków Zespołu jest podjęcie działań zmierzających do rozwiązania problemu przemocy w rodzinie, do jego działań należy m.in.

• diagnoza problemu;

• podejmowanie interwencji oraz objęcie wsparciem;

• zapewnienie pomocy medycznej, psychologicznej, prawnej, socjalnej, zawodowej                  i rodzinnej;

• zapewnienie bezpiecznego schronienia osobie doświadczającej przemocy ;

• podjęcie działań w zakresie przeprowadzenia badań lekarskich i wydania zaświadczenia lekarskiego dotyczącego aktu przemocy;

• rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym.

Zgłoszenie przemocy domowej do Zespołu Interdyscyplinarnego następuje poprzez sygnał z instytucji np.: Policja, GOPS, GKRPA, NZOZ, ZPO, Sąd/Kurator, Org. Pozarządowa.

 

Osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych lub zawodowych powzięły podejrzenie o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie, mają obowiązek niezwłocznego zawiadomienia o tym policji lub prokuratora. Także osoby będące świadkami przemocy w rodzinie powinny zawiadomić o tym Policję, prokuratora lub inny podmiot działający na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

 

W razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą w rodzinie pracownik socjalny wykonujący obowiązki służbowe wspólnie z funkcjonariuszem Policji, a także z lekarzem, lub ratownikiem medycznym, lub pielęgniarką ma prawo podjąć decyzję o odebraniu dziecka z rodziny i umieszczeniu go u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, w rodzinie zastępczej lub w całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej. Pracownik socjalny ma obowiązek niezwłocznego powiadomienia sądu opiekuńczego o tym fakcie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin. Rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym przysługuje zażalenie do sądu opiekuńczego na odebranie dziecka. W zażaleniu można domagać się zbadania zasadności i legalności odebrania dziecka oraz prawidłowości jego dokonania. Zażalenie może być wniesione za pośrednictwem pracownika socjalnego lub funkcjonariusza Policji, którzy dokonali odebrania dziecka (w takim przypadku zażalenie podlega niezwłocznemu przekazaniu do sądu opiekuńczego) lub bezpośrednio do sądu rejonowego, wydział rodzinny i nieletnich, właściwego ze względu na miejsce dokonania odebrania dziecka. Sąd rozpatruje zażalenie niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin. W razie uznania bezzasadności lub nielegalności odebrania dziecka sąd zarządza natychmiastowe przekazanie dziecka rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym, od których dziecko zostało odebrane. W przypadku stwierdzenia bezzasadności, nielegalności lub nieprawidłowości odebrania dziecka sąd zawiadamia o tym przełożonych osób, które dokonały odebrania.

---

INFORMATOR DOTYCZĄCY PODMIOTÓW ŚWIADCZĄCYCH POMOC DLA OSÓB DOŚWIADCZAJĄCYCH PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ PODMIOTÓW REALIZUJĄCYCH ODDZIAŁYWANIA WOBEC OSÓB STOSUJĄCYCH PRZEMOC W RODZINIE NA TERENIE POWIATU HAJNOWSKIEGO

 

LP	GMINA	NAZWA	DANE TELEADRESOWE
1.	CZYŻE	Zespół Interdyscyplinarny w Czyżach	Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Czyżach Czyże 98 17-207 Czyże Tel. 85 6554419; fax 85 6818991 gopsczyze@wp.pl
2.	BIAŁOWIEŻA	Zespół interdyscyplinarny na rzecz przeciwdziałania  przemocy	Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej ul. Sportowa 10 17-230 Białowieża 85 6812697; 85 6812679 gops_bialowieza@poczta.onet.pl
3.	CZEREMCHA	Zespół Interdyscyplinarny	Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Czeremsze ul. Duboisa 14 17-240 Czeremcha tel.85 6850129; 85 6850129 gops_czeremcha@zetobi.com.pl
4.	DUBICZE CERKIEWNE	Zespół interdyscyplinarny	Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Dubiczach Cerkiewnych ul. Główna 65 Tel. 85 6827991; 85 6827980 gops@dubicze-cerkiewne.pl
5.	HAJNÓWKA	Gminny Zespół Interdyscyplinarny w Hajnówce	Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Hajnówce ul. A. Zina 1 17-200 Hajnówka tel. 85 6823195; 85 6824612 gops@gmina-hajnowka.pl
6.	M. HAJNÓWKA	Lokalny Zespół Interdyscyplinarny	Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej ul. 11 Listopada 24 17-200 Hajnówka 85 682 20 11; 85 682 20 11 mops-hajnowka@home.pl www.mopshajnowka.pl
7.	KLESZCZELE	Zespół Interdyscyplinarny do Spraw Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie	Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej ul. 1 Maja 10 17-250 Kleszczele 85 681 80 69; 85 681 80 04,14 mopskleszczele@wp.pl; www.kleszczele.pl
8.	NAREW	Zespół Interdyscyplinarny	Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Narwi ul. Mickiewicza 101 17-210 Narew 85 681 67 42; 85 873 35 35 gops@narew.gmina.pl; www.narew.gmina.pl
9.	NAREWKA	Lokalny Zespół Interdyscyplinarny przy GOPS w Narewce	Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Narewce ul. Białowieska 1 17-220 Narewka 85 682 98 95; 85 730 94 63 gops_narewka@o2.pl
10.	POWIAT	Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Hajnówce	Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Hajnówce ul. Piłsudskiego10a,  17-200 Hajnówka Tel. 856825983, Tel./Fax. 856823642 pcpr@powiat.hajnowka.pl; http://bip.pcprh.wrotapodlasia.pl/ godziny pracy od poniedziałku do piątku 730- 1530