|
Dariusz Krasnodębski Instytut Archeologii i Etnologii PAN Warszawa
Wykopaliska w Zbuczu dobiegają końca. Za wcześnie jeszcze na jakieś pogłębione analizy i wnioski, jedno jest jednak pewne, miejsce to jest jednym z najważniejszych na mapie wczesnośredniowiecznej Polski. Już co najmniej od początku IX w. funkcjonował tu gród, założony najprawdopodobniej w miejscu starszego obiektu o charakterze ceremonialno-kultowym. Świadczą o tym znalezione podczas badań przepalone kości ludzkie i towarzyszące im przedmioty codziennego użytku oraz ozdoby – żelazne krzesiwo, fragment ostrogi (?), brązowa bransoleta… . Kości i metale występowały w zagłębieniu płytkiego rowu, biegnącego po wewnętrznej stronie wału. Wykopana ona zapewne została w trakcie sypania wału – a dokładniej zapewnie jego starszej fazy, na co wskazuje analiza stratygrafii warstw w tegorocznych wykopach. Wydaje się, że wał, który obecnie widać na powierzchni, to druga, młodsza faza funkcjonowania obiektu obronnego. Ze starszego wału pozostało, na głębokości prawie ok. 1 m pod ziemią, rozsypisko przepalonych kamieni oraz polepa pozostała po wypalonej w wysokiej temperaturze gliny umacniającej drewniano-ziemny nasyp. W dole po słupie związanym z bramą wjazdową, znaleziono narzędzia związane najprawdopodobniej z budową grodu – dwa przedmioty przypominające „skrzyżowanie” ośnika z niewielką piłą. Udało się także nowe informacje o wjeździe prowadzącym na teren grodu. Przejazd odbywał się poprzez coś w rodzaju „śluzy” zbudowanej z pionowo wkopanych w ziemie belek, tworzących korytarz o długości co najmniej 21 metrów. Środkowa jego część przebiegała pod bramą wspartą na 8 (?) potężnych słupach. Fragment wychodzący na zewnątrz, skręcał lekko w kierunku wschodnim, zapewne w stronę znajdującej się w pobliżu osady. Ten kierunek wskazuje również, z której strony prowadził wjazd na teren grodu. Potwierdziło się także to, na co wskazywały wyniki badań z lat 2004, 2007, 2010 – teren grodu nie był na stałe zamieszkany, a jedynie służyć miał jako miejsce schronienia w razie zbliżającego się niebezpieczeństwa. Nie dowiemy się jednak, czy nigdy ono nie nadeszło, czy też nie zdążono z umocnień skorzystać, w każdym bądź razie brak typowej dla tego rodzaju obiektów fragmentów glinianych naczyń wskazuje, że obiekt nigdy nie był zamieszkany.
W niedzielę 16 czerwca 2013 r. w kwaterze agroturystycznej „Podreczany” w Podrzeczanach odbył się festyn „I Tam Żywuć Ludzi”. Muzeum i Ośrodek Kultury Białoruskiej w Hajnówce już po raz piąty gościł w Gminie Czyże z cyklem spotkań pod hasłem „I Tam Żywuć Ludzi”. Tegoroczne spotkanie odbyło się w malowniczym miejscu w Podrzeczanach u wspaniałych ludzi jakimi są Państwo Helena i Jerzy Onopiuk, którzy udostępnili nam teren w celu zorganizowania festynu. Gościliśmy tam takie wspaniałe zespoły jak: - Zespół Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów Gminy Czyże, - Czyżowianie (Czyże), - Zbuczanki (Zbucz) - Hay (Białystok), - Dekada Band (Białystok), - Art. Pronar (Narew), - Metro (Hajnówka). Pogoda i dobre samopoczucie dopisały wszystkim uczestnikom imprezy i mamy nadzieję, iż w przyszłym roku Muzeum i Ośrodek Kultury Białoruskiej w Hajnówce również zagości w naszej Gminie.
W ramach X Podlasko- Poleskiego Festiwalu Kultury Tradycyjnej ,, TAM PO MAJOWUJ ROSI", w dniu 13.06.2013 r. ulicą wsi Klejniki przeszedł barwny i śpiewny korowód. Następnie przy świetlicy wiejskiej odbył się koncert zespołów „Żurauka” i „Żauruczki” ze Sporowa.
9 czerwca 2013 r. wieś Zbucz odwiedził zespól „Żemerwa” z tradycyjnymi pieśniami, tańcami i obrzędami wiosennymi w ramach X Międzynarodowego Festiwalu Podlasko – Poleskiego „Tam Po Majowuj Rosi”.
6 czerwca 2013 r. odbyło się XXVI Forum Związku Gmin Wiejskich
Województwa Podlaskiego. Na forum
W dniu 6 czerwca 2013 r. Tomasz Karolak (aktor) gościł w Gminie Czyże a konkretnie w Kuraszewie u Pani Niny Grygoruk kierowniczki zespołu „Niezabudki”. Pan Tomasz odwiedził Panią Grygoruk w celu zobaczenia sposobu przyrządzania jak również degustacji potraw, które kiedyś gościły na naszych Podlaskich stołach. Spotkanie rozpoczęło się od degustacji miejscowej kiełbasy i chleba zrobionego osobiście przez Panią Ninę. Następnie Pan Tomasz miał osobiście pomóc w przygotowaniu kilku następnych potraw. Spotkanie zakończyło się wspólnym obiadem.
3 czerwca 2013 roku w Kaplicy Prawosławnej pw. św. Proroka Eliasza w Morzu odprawiono św. Liturgię i nabożeństwo w intencji mieszkańców wsi Morze. Proboszcz Parafii Prawosławnej w Starym Korninie odczytał podane przez gospodarzy, zapiski za zdrowie ich rodzin. Po nabożeństwie w cerkwi poświęcone zostały cztery nowe krzyże postawione na polach, przy których modlono się o pomyślne zbiory. Na zakończenie uroczystości mieszkańcy zjedli wspólny okolicznościowy obiad. Mieszkańcy wsi Morze co roku uczestniczą w takim nabożeństwie, zachowując tradycję i obrzędowość swojej miejscowości.
|
